Balustrady szklane to jeden z wyrobów budowlanych, którego sprzedaż jeszcze do niedawna nie wiązała się z obowiązkiem wydawania dla niego Deklaracji Właściwości Użytkowych (DWU). Sytuacja ta zmieniła się jednak pod koniec 2016 roku, kiedy to balustrady zostały objęte obowiązkiem oznaczenia znakiem CE lub budowlanym B.

Dokumentem precyzującym, w jaki sposób wyroby budowlane mogą zostać dopuszczone do obrotu, jest unijne Rozporządzenie Nr 305/2011 CPR (z języka ang. Construction Products Regulation). Jego Załącznik nr 1 zawiera wykaz produktów, które podlegają obowiązkowemu oznaczeniu znakiem CE lub budowlanym B – do tej pory nie uwzględniał on balustrad szklanych ani okuć umożliwiających ich montaż. Z tego powodu ich producenci nie musieli wydawać dla nich Deklaracji Właściwości Użytkowych (DWU). Mogli natomiast, choć nie było to działanie obligatoryjne, wystąpić do notyfikowanej jednostki z prośbą o wydanie rekomendacji technicznych dla danego wyrobu, przy czym nie mieli oni obowiązku udostępnienia ich np. wykonawcom czy inwestorom. Jednocześnie jedynym dokumentem, który odnosił się do tego rodzaju konstrukcji i zawierał wymagania względem ich budowy czy wytrzymałości, było Rozporządzanie Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Sytuacja ta zmieniła się wraz z wejściem w życie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym z dnia 6 grudnia 2016 r. Zgodnie z jego treścią, wszyscy producenci balustrad oraz dedykowanych im okuć zostali objęci obowiązkiem znakowania swoich wyrobów oraz wydawania dla nich DWU. Choć początkowo zakładano, że okres przejściowy, czyli czas, w którym producenci mogą dostosować się do nowych przepisów, potrwa około 1,5 roku, został on wydłużony do końca czerwca 2019 roku. Informowało o tym Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 13 czerwca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, a dokładnie § 1. pkt. 1 o następującym brzmieniu:

Producent wyrobu budowlanego wymienionego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, który zgodnie z przepisami obowiązującymi do dnia 31 grudnia 2016 r. nie był objęty obowiązkiem znakowania znakiem budowlanym, nie jest zobowiązany do dnia 30 czerwca 2019 r. sporządzać krajowej deklaracji przy wprowadzaniu do obrotu lub udostępnianiu na rynku krajowym tego wyrobu budowlanego.

 Co zmiany przepisów oznaczają w praktyce?

Choć większość produktów budowlanych objętych obowiązkiem certyfikacji musi zostać poddanych badaniom na zgodność z unijną normą zharmonizowaną (hEN) lub Polską Normą (PN), w przypadku balustrad szklanych oraz okuć do ich montażu nie opracowano żadnego z tych dokumentów. Oznacza to, że producenci będą musieli zgłosić się do akredytowanej, notyfikowanej jednostki (jak np. Instytut Techniki Budowlanej) i uzyskać dla produktu europejską albo krajową ocenę techniczną, o czym informuje m.in. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2000 r. o wyrobach budowlanych. Ocena Techniczna powstaje na podstawie odpowiedniej metodologii, według której należy przeprowadzić badanie produktu i ma postać udokumentowanej, pozytywnej oceny właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego.

Droga europejska

Jedną z możliwości dopuszczenia balustrady szklanej do obrotu jest uzyskanie dla niej Europejskiej Oceny Technicznej, która opracowywana jest na podstawie Europejskich Dokumentów Oceny (EAD). EOT wydawana jest bezterminowo, a częstotliwość badań okresowych, jakie musi przejść wyrób budowlany, jest różna w zależności o wytycznych ujętych w EAD. Uzyskanie EOT wiąże się z możliwością oznaczenia produktu budowlanego znakiem CE.

Droga krajowa

Jeżeli jednak producent okuć lub balustrad nie zdecyduje się na uzyskanie dla nich EOT, ma on obowiązek uzyskania Krajowej Oceny Technicznej (KOT), na podstawie której produkt może zostać oznaczony znakiem budowlanym B. Analogicznie jak w przypadku europejskich ocen technicznych, KOT opracowywana jest na podstawie krajowych dokumentów zawierających zalecenia dot. udzielania aprobat technicznych (ZUAD). Krajowa Ocena Techniczna obowiązuje z reguły przez 5 lat od daty wydania. Po tym okresie można ją odnowić poprzez stosowny aneks. Jeżeli jednak nastąpiła zmiana przepisów warunkujących tę kwestię, konieczna będzie jej nowelizacja. Dodatkowo produkty posiadające KOT muszą przejść badania okresowe, odbywające się w określonych odstępach.

Niezależnie od tego, czy producent zdecyduje się na europejską czy krajową ocenę techniczną, ich wydanie wiąże się z obowiązkiem przeprowadzenia specjalistycznych badań. Za przeprowadzenie takich testów odpowiedzialna jest notyfikowana jednostka.

Dodatkowe obowiązki producentów balustrad

Samo uzyskanie oceny techniczne nie pozwala jeszcze na dopuszczenie balustrady szklanej do obrotu. Aby było to możliwe, należy wdrożyć Zakładową Kontrolę Produkcji (ZKP). Jest to udokumentowana, stała i wewnętrzna kontrola w zakładzie produkcyjnym, przeprowadzana zgodnie ze zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi. Jej definicję zawiera m.in. art. 2 pkt 26 Rozporządzenia Nr 305/2011. Kontrola powinna odbywać się na podstawie wytycznych ujętych w systemie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych, odpowiednich dla danego wyrobu budowlanego. Dopiero spełnienie tego obowiązku pozwala wydać dla danego produktu Deklarację Właściwości Użytkowych, która umożliwia jego legalną sprzedaż.

Kto jest za to odpowiedzialny?

Większość obowiązków związanych z wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu spoczywa na jego producencie. Za niespełnienie tych wymagań lub umieszczenie znaku CE albo B na produkcie, który nie ma właściwości użytkowych określonych w DWU, producent podlega karze do 100 tys. złotych. Podobna sytuacja dotyczy również dystrybutorów oraz sprzedawców, którzy udostępniają wyrób bez stosownego oznakowania. W tym przypadku kara finansowa może wynieść do 20 tys. zł. Należy jednak pamiętać, że konsekwencji może być więcej.

Certyfikaty okuć CDA Polska

Choć przepisy dotyczące znakowania okuć dedykowanych szklanym balustradom obowiązują od niedawna, wszystkie z oferowanych przez nas rozwiązań przeszły lub właśnie przechodzą odpowiednie badania. W przypadku okuć punktowych Piemonte, które sprawdzą się do montażu balustrad przy tarasach, balkonach, portfenetrach oraz wewnętrznych schodach, jest to znak budowlany B uzyskany m.in.  na podstawie Krajowej Oceny Technicznej. Nasz samonośny system Trapani przeszedł stosowne badania w czeskim instytucie TZUS, który wydał dla niego aprobatę techniczną, a  słupkowy system Corleone przechodzi właśnie ostatni etap procedury aprobacyjnej, skutkującej uzyskaniem znaku budowlanego B. Więcej informacji na temat badań, jakie przeszły okucia z naszej oferty, znajdziecie na naszej stronie internetowej www.cdapolska.pl w zakładce „Certyfikaty”.