Określenie stal nierdzewna lub inaczej stal jakościowa, obejmuje wiele gatunków tego stopu. Ich cechą charakterystyczną jest zawartość chromu wynosząca przynajmniej 11%, która nadaje im odporność na szkodliwe działanie czynników chemicznych oraz elektrotermicznych.

Stal nierdzewna to materiał o szczególnych właściwościach fizykochemicznych, uzyskiwanych dzięki dodaniu do stali odpowiednich dodatków stopowych. Jednym z najważniejszych jest wspomniany wcześniej chrom, który wchodząc w reakcję z tlenem znajdującym się w powietrzu, tworzy na powierzchni stali specjalną, niewidoczną powłokę ochronną – warstwę tlenu chromowego. Jeśli dojdzie do jej uszkodzenia (mechanicznego lub chemicznego), po ponownym zetknięciu z tlenem zostaje ona samoistnie odbudowana.

Co wpływa na odporność stali nierdzewnej?

O tym, na ile stal nierdzewna pozostaje odporna na działanie korozji oraz w jakich warunkach może być wykorzystywana, decydują głównie trzy czynniki – jej skład chemiczny, struktura oraz stan powierzchni. W pierwszym przypadku najważniejsza jest zawartość chromu oraz niklu, który podwyższa jej odporność na działanie m.in. kwasu siarkowego, gazów zawierających związki siarki oraz roztworów obojętnych chlorków (np. woda morska). Ważna jest również zawartość węgla w stali (ponieważ obniża on jej odporność korozyjną) oraz molibdenu, który podobnie jak chrom – poprawia odporność na działanie korozji.

Jeśli chodzi o powierzchnię stopu, stal gładka, bez widocznych nierówności, posiada lepszą zdolność pasywacji. Oznacza to, że stop jest bardziej odporny na korozję zachodzącą przez utlenianie, ponieważ ochronna powłoka bardzo dobrze przylega do jego powierzchni, skuteczniej chroniąc ją przed szkodliwym działaniem otaczającego środowiska. Należy podkreślić, że wszelkie nierówności powierzchni sprzyjają gromadzeniu się kamienia oraz osadu – jeśli nie będą one regularnie usuwane, mogą stanowić zalążek korozji.

Natomiast z uwagi na strukturę stali, można rozróżnić jej trzy rodzaje:

•stal ferrytyczna – w jej składzie znajduje się ferryt, czyli roztwór stały węgla w żelazie. Cechują ją dobre właściwości mechaniczne, odporność na korozję wywołaną chlorkami oraz przewodność cieplna. W porównaniu do innych rodzajów stali łatwiejsze jest jej cięcie oraz obróbka na zimno. Co istotne, ten rodzaj stopu nie zawiera niklu.

•stal austenityczna – zawiera minimum 16% chromu oraz 6% niklu i cechuje się najwyższą odpornością na korozję spośród trzech struktur, którą zachowuje we wszystkich temperaturach.

•stal martenzytyczna – posiada ona niższą odporność na działanie korozji niż dwa wymienione wyżej rodzaje stali, jednak ma bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe oraz wysoką odporność na ścieranie. Z tego powodu stosuje się ją w środowiskach mało agresywnych.

Chrom, a typ stali nierdzewnej

Chrom to najważniejszy składnik warunkujący odporność stali nierdzewnej na działanie korozji. Ze względu na to, ile jego procent znajduje się w stali nierdzewnej, można wyróżnić jej trzy rodzaje, tj. stal wysokochromową, chromowo – niklową oraz chromowo – niklowo-manganową. Pierwszy typ jest odporny przede wszystkim na korozję chemiczną oraz na działanie roztworów alkaicznych rozcieńczonych kwasów i soli. Drugi charakteryzuje się wysoką odpornością na korozję elektrochemiczną w środowisku kwasów organicznych i nieorganicznych, związków azotu, roztworów soli oraz agresywnych środków spożywczych. Podobne właściwości wykazuje również trzeci jej rodzaj, czyli stal chromowo – niklowo-manganowa.

Co wpływa na wygląd stali?

Istnieje kilka czynników, które mogą przyczynić się do uszkodzenia ochronnej powłoki stali nierdzewnej, a tym samym do zmiany wyglądu jej powierzchni. Wśród najważniejszych wymienia się zastosowanie stali w środowisku bardziej agresywnym niż wskazane, brak systematycznego usuwania kamienia oraz osadu, niewłaściwą konserwację oraz zanieczyszczenia powierzchni cząstkami żelaza.

Dlatego decydując się na okucia lub inny wyrób budowlany wykonany z tego stopu, warto zapoznać się z jego charakterystyką. Dzięki temu rodzaj stali zostanie dobrany do specyfiki miejsca jej zastosowania, a ryzyko uszkodzenia powierzchni zminimalizowane.

Charakterystyka stali 304 oraz 316

Obecnie funkcjonuje kilka norm, według których oznaczane są typy stali nierdzewnej. Są to przede wszystkim normy DiN (Deutsche Industrie Normen), PN (Polska Norma), EN (Europejska Norma EN 10088-3:2015-01), AISI (American Iron and Steel Institute), ASTM (American Society for Testing and Materials), SS (Swedish Standard), BS (British Standard) oraz JIS (Japanese Industrial Standards). Normy te funkcjonują lokalnie, w zależności od kraju, jednak choć stal oznaczona według każdej z nich posiada inny kod, to nie różni się ona swoimi właściwościami. Przykłady różnego sposobu opisywania tego samego typu surowca obrazuje poniższa tabela:

tabela stal nierdzewna

Stal nierdzewna zarówno typu 304, jak i 316 to stop kwasoodporny. Pierwsza z nich (typ 304), nazywana również nierdzewką, to jeden z jej najpopularniejszych rodzajów, który wykorzystywany jest w branży budowlanej, spożywczej, chemicznej, w środowiskach kwasów organicznych i nieorganicznych oraz roztworów alkaicznych. Zawartość chromu waha się w nim od 18% do 20%. Ze stali 304 wykonane są m.in. nasze okucia punktowe Piemonte, które mogą być wykorzystywane nie tylko we wnętrzach, ale i na zewnątrz budynków, ponieważ pozostają odporne na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych. Z ich pomocą wykonamy balustrady, przeszklone obudowy szybów windowych oraz zamocujemy tafle zabezpieczające portfenetry.

Natomiast stal nierdzewna typu 316 to austenityczna stal chromowo – niklowa (inaczej kwasówka), odporna na działanie wysokich temperatur, wyróżniająca się szczególną odpornością na korozję dzięki dodatkom molibdenu. Wykorzystywana jest w tzw. środowiskach agresywnych, w których narażona jest na działanie czynników chemicznych, soli oraz kwasów. Stosuje się ją w nie tylko w branży budowlanej, ale też przemyśle chemicznym, farmaceutycznym, tekstylnym oraz do produkcji farb. Ze stali 316 wykonane są m.in. rotule Ravenna od CDA Polska, które już wkrótce pojawią się w sprzedaży. Będą one idealne do montażu szkła na elewacjach, zadaszeń, wiat przystankowych, osłon nad wejściem do przystanków komunikacji publicznej oraz podziemnych garaży, a także szklanych szybów windowych.

Wykorzystanie stali w produkcji okuć CDA Polska

Stal nierdzewna to obok aluminium i mosiądzu, materiał najczęściej wykorzystywany do produkcji okuć do szkła hartowanego. Wytwarzamy z niej nie tylko wspomniane już mocowania Piemonte oraz Ravenna, ale także wybrane modele zamków Erice Line, pokrywki do listew DRM Nuova Roma oraz okuć do struktur bezramowych COMO, cięgna i rotule do daszków szklanych z serii Merano, ale też uchwyty oraz mechanizmy i trzpienie w zawiasach. Użycie wysokiej jakości surowców to gwarancja, że mocowania zapewnią stabilność i bezpieczeństwo konstrukcji, zachowają swoje właściwości przez lata i co najważniejsze – będą działać sprawnie i nie utracą walorów wizualnych.