Panele szklane, wykorzystywane we wnętrzach, ale też na fasadach obiektów budowlanych, nie tylko podnoszą walory wizualne budynków, ale również poprawiają ich efektywność energetyczną czy zapewniają lepsze doświetlenie wnętrz. Jednak wykorzystanie wielkogabarytowych tafli szkła niesie ze sobą pewne utrudnienia, w postaci m.in. utrzymania szyb w odpowiedniej czystości.

To, jak szybko dochodzi do zabrudzenia przeszklenia, nie tylko w postaci osłon fasadowych, ale też balustrad czy zadaszeń, zależy od kilku czynników, jednak przede wszystkim od zanieczyszczenia samego otoczenia, w jakim znajduje się dana konstrukcja szklana. Zanieczyszczenia przemysłowe, a także osady pozostające po opadach atmosferycznych mogą powodować powstanie na szkle nieestetycznych i trudnych do usunięcia plam, szczególnie jeśli panele mają dużą powierzchnię i znajdują się w trudnodostępnych miejscach. Przykładem mogą być elewacje nowoczesnych biurowców czy obiektów handlowych, ale też przeszklone wiaty przystankowe, panoramiczne szyby windowe czy świetliki. Rozwiązaniem w tej sytuacji może okazać się szkło samoczyszczące.

Efekt samoczyszczenia

Efekt samoczyszczenia, nazywany inaczej self-cleaing, uzyskuje się dzięki pokryciu szyby powłoką o właściwościach fotokatalitycznych oraz hydrofilowych. Co istotne, nie wpływa to na stopień przezierności tafli, jej kolor czy wytrzymałość. Specjalną warstwę nanosi się jeszcze na etapie formowania szkła float, dzięki czemu jest to technologia zapewniająca wysoką wydajność produkcyjną i trwałość powłoki, ponieważ szkło samoczyszczące może być nie tylko laminowane, ale też hartowane. Parametry takich powłok, jak również ich właściwości są badane według metodologii opisanej w normie PN-EN 1096-5:2016-03: Szkło w budownictwie – Szkło powlekane – Część 5: Metoda badania i klasyfikacja właściwości samoczyszczących powierzchni szkieł powlekanych.

Właściwości powłoki samoczyszczącej

Powłoki samoczyszczące wykorzystują zjawisko fotokatalizy, czyli naturalnej reakcji wywołanej przez promieniowanie UV, które oddziałuje na znajdujący się w niej fotokatalizator. Efektem tej reakcji jest rozkład zanieczyszczeń organicznych oraz ograniczenie przylegania do powierzchni szkła zabrudzeń mineralnych. Z kolei właściwości hydrofilowe powłoki sprawiają, że rozłożone zanieczyszczenia są usuwane przez opady atmosferyczne. Dodatkowo woda spływająca po szybie pokrytej powłoką samoczyszczącą, nie ma postaci pojedynczej smużki, lecz rozlewa się po jej powierzchni równomiernie, co ogranicza powstawanie na szkle zacieków.

Badania nad właściwościami fotokatalicznymi oraz hydrofilowymi metali o charakterze szerokopasmowym prowadzone były już w latach 70. XX wieku. Ich autorami byli m.in. Akira Fujishima i Kenichi Honda, którzy wyniki swoich obserwacji opublikowali w 1972 r. na łamach naukowego magazynu Nature.

Powłoki na szybach samoczyszczących powstają przeważnie na bazie tlenku tytanu (TiO2). Jest to biały proszek, który topnieje w temperaturze wynoszącej około 1830°, a wrze, gdy osiągnie ona pułap 2500°C. Stosowany jest m.in. w produkcji fotokatalizatorów powodujących fotorozkład zanieczyszczeń, czy fotoanod wykorzystywanych do rozkładu związków organicznych. Choć podobne właściwości wykazują również inne półprzewodniki szerokopasmowe, jak choćby siarczek kadmu lub cynku, to o popularności TiO2 zdecydowały również jego inne cechy, jak m.in. obojętność chemiczna, niski koszt uzyskania czy brak toksyczności.

Szkło samoczyszczące a okucia do szkła hartowanego

Choć szkło samoczyszczące nie gwarantuje pełnej ochrony przed wszelkimi zabrudzeniami, wymaga znacznie rzadszego mycia. Z tego powodu świetnie sprawdzi się w przypadku przeszkleń takich jak np. balustrady zabezpieczające tarasy oraz balkony, których montaż będzie możliwy dzięki systemowi Trapani czy Corleone. Ten rodzaj szklenia może być stosowany również w konstrukcjach wykonanych z pomocą okuć punktowych, takich jak rotule Ravenna, Piemonte czy Merano. Z ich pomocą zabezpieczymy portfenetry, wykonany daszki nad wejściem do domu albo budynku, a także zainstalujemy obudowę szybu windowego.