Szkło wodne to materiał o wszechstronnym zastosowaniu, wykorzystywany nie tylko w budownictwie czy przemyśle, ale też w branży spożywczej oraz chemicznej. Na rynku dostępnych jest jego kilka rodzajów, a najpopularniejszymi są szkło wodne sodowe oraz potasowe.

Historia powstania szkła wodnego nie jest jednoznaczna. Według niektórych źródeł jako lepiszcze budowlane wykorzystywali je już starożytni Egipcjanie około 6000 p.n.e., jednak w rzeczywistości do połowy XIX wieku nie znaleziono dla tej substancji odpowiedniego zastosowania. Dopiero w 1825 roku Johann Nepomuk von Fuchs, niemiecki specjalista od mineralogii i chemii, rozpoczął pracę nad jej produkcją przemysłową, a w 1841 we Francji uruchomiona została pierwsza fabryka zajmująca się jej masowym wytwarzaniem.

Zastosowanie szkła wodnego

Początkowo szkło wodne wykorzystywano przede wszystkim w przemyśle mydlarskim, jednak bardzo szybko dostrzeżono jego potencjał również w innych dziedzinach. Obecnie z jego pomocą wytwarzane są kleje oraz kity stosowane w budownictwie, żywice silikonowe, farby, elektrody spawalnicze, materiały ogniotrwałe, proszki do prania, a także inhibitory korozji. Dodaje się je również do niektórych produktów spożywczych oraz środków czyszczących zapobiegających osadzaniu się kamienia.

Na popularność tej substancji wpływają jej unikalne właściwości, w tym ogniotrwałość, całkowita wodoszczelność, możliwość naniesienia bardzo niewielkiej, praktycznie przezroczystej warstwy, odporność na uszkodzenia oraz twardość. Wszystkie te cechy w pewnym stopniu przypominają właściwości zwykłego szkła hartowanego. Po nałożeniu niewielkiej warstwy szkła wodnego na dowolną powierzchnię, a następnie jej odparowaniu, powstaje twarda, szczelna i półprzezroczysta masa, która doskonale chroni przed działaniem wilgoci.

Jak powstaje szkło wodne?

Opisując w dużym uproszczeniu, szkło wodne powstaje jako rezultat reakcji sodu lub potasu z krzemionką, choć może być to także mieszanina tych dwóch składników. Czasami zamiast nich stosuje się też krzemiany rubidu, litu lub amonu, jednak ich wykorzystanie w przemyśle jest marginalne. Struktura tej substancji jest rozpatrywana jako roztwór, koloid, a czasem nawet jako polimer o lepkiej konsystencji, rosnącej wraz ze wzrostem stężenia krzemianów. Natomiast z uwagi na to, jak dobrze rozpuszcza się ona w wodzie, roztwór ten nazywany jest również krzemianem rozpuszczalnym. O szczegółowej nazwie szkła wodnego decyduje dodany do krzemionki składnik – stąd określenia takie jak szkło sodowe czy potasowe.

Najpopularniejsze rodzaje szkła wodnego

Jak już wspominaliśmy, na rynku najczęściej spotyka się szkło wodne sodowe oraz potasowe. Pierwszy jego rodzaj stosuje się w środkach czystości, materiałach ceramicznych odpornych na działanie wysokich temperatur, ale też jako spoiwo będące składnikiem klejów oraz mas formierskich, zwłaszcza w odlewnictwie oraz hutnictwie. Z jego pomocą wybiela się także papier oraz płyty wiórowe. Z kolei mniej powszechne szkło wodne potasowe, które charakteryzuje się przede wszystkim bardzo dobrą odpornością na działanie wysokich temperatur, wykorzystywane jest najczęściej w budownictwie do produkcji materiałów oraz elektrod, które muszą pozostać odporne na działanie m.in. ognia.

Choć szkło wodne nie ma zastosowania bezpośrednio w branży okuć do szkła hartowanego, warto wiedzieć, jak często wykorzystywane jest w budownictwie. Z jego pomocą można nie tylko impregnować drewno powszechnie wykorzystywane również w aranżacji wnętrz, ale także przyśpieszyć proces zastygania betonu.