Jak już wspominaliśmy w jednym z naszych ostatnich artykułów, szkło dzielimy na trzy kategorie. O tym, do której z nich należy szklana tafla, decydują wyniki badania na zgodność z normą. W zależności od tego, czy szkło ma być sprzedawane jako tafla hartowana czy laminowana, inne będą wymogi, jaki musi ona spełnić przed dopuszczeniem na rynek.

Szkło hartowane oraz laminowane, podobnie jak każdy inny wyrób budowlany, musi przed dopuszczeniem do sprzedaży zostać odpowiednio przebadane zgodnie z metodologią opisaną w normie zharmonizowanej i zostać oznaczone znakiem CE lub B. Powołana musi zostać również Zakładowa Kontrola Produkcji oraz wydana Deklaracja Właściwości Użytkowych. Bez spełnienia tych warunków, nie może być ono legalnie sprzedawane.

Badanie wahadłem udarowym

Podstawowym sposobem weryfikacji parametrów szklanej tafli jest badanie wahadłem, zgodnie z normą PN-EN 12600:2004. Pozwala ono na zakwalifikowanie szkła do jednej z trzech podstawowych klas – szkła odprężonego float, szkła hartowanego oraz szkła laminowanego. Do przeprowadzenia badania wykorzystuje się 4 tafle o długości 1938 mm i szerokości 876 mm, które od co najmniej 12 godzin znajdują się w pomieszczeniu w temperaturze 20°C. W takiej samej temperaturze przeprowadza się także samo badanie.

Rolę wahadła udarowego pełnią dwie opony o kołowym przekroju i podłużnym bieżniku, zamocowane na kołowych obręczach podtrzymywanych przez dwa stalowe obciążnik o takiej samej masie. Skonstruowane w ten sposób wahadło udarowe ważny 50 kg i jest przymocowane do liny przyczepionej do stalowej ramy. Jest ono spuszczane na środek geometryczny próbki, z trzech różnych wysokości – 190 mm, 450 mm oraz 1200 mm. Badanie rozpoczyna się od najmniejszej wysokości spadania. Powinno być przeprowadzone dla każdej wysokości, na czterech takich samych próbkach szkła. Każda z nich mocowana jest w metalowej ramie wyściełanej gumą o określonym stopniu twardości.

W celu określenia typu szkła analizie poddawanych jest 10 największych odłamków, jakie pozostały w ramie, które są ważone i przeliczane na powierzchnię. Jeżeli na skutek uderzenia wahadłem powstałe pęknięcia mają ostre krawędzie, a niektóre z odłamków są duże, mowa jest wówczas o typie A, czyli szkle odprężonym. Jeśli doszło do licznych spękań, ale odłamki trzymają się razem, to jest to siatka spękań charakterystyczna dla szkła warstwowego, czyli typu B. Natomiast powstanie licznych, ale niewielkich odłamków to typowy sposób pękania w przypadku szkła hartowanego, czyli typu C.

Warto podkreślić, że badanie wahadłem symuluje przypadkowe zderzenie człowieka z taflą szklaną, dlatego jest obowiązkowe dla wszystkich producentów szkła bezpiecznego oraz ochronnego.

Badanie szkła hartowanego

W przypadku szkła hartowanego oraz termicznie wzmocnionego zastosowanie mają jeszcze dwie inne normy: PN-EN 12150 w przypadku szkła hartowanego oraz PN-EN 1863 w odniesieniu do szkła wzmocnionego. Zgodnie z obowiązującymi rozporządzeniami, szkło hartowane badane jest według wymogów systemu oceny i weryfikacji właściwości użytkowych numer 3. Oznacza to, że zadeklarowane właściwości sprawdza się na podstawie wstępnego badania typu, obejmującego zweryfikowanie siatki spękań i wytrzymałości na czteropunktowe zginanie.

W przypadku szkła hartowanego siatka spękań badana jest na podstawie 5 próbek szkła, każda o wymiarach 360 mm szerokości i 1100 wysokości. Z pomocą taśmy klejącej skleja się ze sobą dwie takie same próbki, a następnie uderza się w nie w punkcie znajdującym się na środku dłuższego boku, w odległości 13 mm od krawędzi. W tym celu wykorzystuje się młotek ważący 75 g, punktaka uruchamianego siłą sprężyny lub inne urządzenie o utwardzonym ostrzu. Następnie zlicza się odłamki wolne od jakichkolwiek pęknięć, które znajdują się w kwadracie o boku 50 mm, wyznaczonym w tym obszarze tafli, na którym powstałe odpady są największe. Kwadrat ten wyznacza się z pomocą odpowiedniego szablonu. Dodatkowo mierzy się także długość kawałków wydłużonych.

Laminat do zadań specjalnych

Jeżeli szkło laminowane ma dodatkowo pełnić funkcję zabezpieczenia przed włamaniem lub eksplozją, musi przejść dodatkowe badania. Ich metodologia opisana została w takich normach jak PN-EN 1063 Szyby odporne na uderzenie pociskiem, PN-EN 356 Szyby odporne na ręczny atak oraz PN-EN 13541 Szyby odporne na siłę eksplozji.

Rodzaj szkła a dobór okuć

O ile szkło odprężone float nie powinno być stosowane w konstrukcjach takich jak balustrady, daszki, o tyle laminat lub tafle hartowane będą do tego odpowiednie. Oba te rodzaje można montować z pomocą takich samych okuć, w tym systemów balustradowych CORLEONE oraz TRAPANI, w listwach ROMA lub LAZIO, albo z pomocą łączników COMO. Warto jednak podkreślić, że w przypadku instalacji wykonywanych na zewnątrz budynku, ze względu na bezpieczeństwo użytkowników, powinno zostać zastosowane szkło laminowane.