Szkło poddawane obórce termicznej, czyli hartowane oraz wzmocnione termicznie, narażone jest na powstanie anizotropii, czyli zaciemnienia występującego na powierzchni tafli, będącego rezultatem nierównomiernie rozłożonych naprężeń w szkle.

Zarówno szkło bezpieczne hartowane, jak i to wzmocnione termicznie jest podgrzewane w piecu do temperatury około 650°C, a następnie szybko schładzane sprężonym strumieniem zimnego powietrza. Na skutek tego procesu w przekroju szkła zmienia się układ występujących naprężeń. Choć jednej strony powoduje to zwiększenie odporności tafli na uszkodzenia mechaniczne oraz charakterystyczny sposób rozpadu szkła, z drugiej może prowadzić do powstania stref (nazywanych polami polaryzacji), w których dochodzi do podwójnego załamania promieni słonecznych. W efekcie tafla oglądana pod pewnym kątem w świetle dziennym posiada widoczne, ciemniejsze fragmenty. Maja one przeważnie szary lub lekko kolorowy odcień, przez co nazywane są potocznie „cętkami lamparta”. Zjawisko to określane jest jako anizotropia i jest szczególnie widoczne w świetle spolaryzowanym.

Co prowadzi do powstania anizotropii?

Na powstanie anizotropii bezpośredni wpływ ma rozkład naprężeń w szkle. O tym, czy jest on równomierny, decyduje proces produkcyjny, w tym głównie to, czy tafla została nagrzana lub schłodzona w jednolitym tempie. Jeśli nie, dochodzi do powstania wspominanych plam. Zgodnie z obowiązującymi przepisami (w tym z normą PN-EN 12150-1:2015-11) anizotropia nie jest traktowana jako wada szkła, nie wpływa również na parametry szyby, a tym samym uznawana jest za cechę fizyczną, przez co nie może stanowić powodu reklamacji. Warto jednak wiedzieć, że producenci coraz częściej stosują innowacyjne metody produkcji oraz specjalistyczne urządzania, które mają na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia tzw. cętek lamparta.

Ogrzewanie „bezprzerwowe”

Jednym z rozwiązania jest tzw. metoda ogrzewania „bezprzerwowego”, która została opatentowana przez firmę NorthGlass i zakłada umieszczenie w piecu elementów grzejnych (takich jak grzałki oraz system konwencji) zgodnie z kierunkiem przemieszczania się szkła oraz pod odpowiednim, obliczonym wcześniej kątem. Dzięki temu każdy punkt szyby przechodzi równomiernie przez elementy grzewcze pieca. Dodatkowo dysze chłodzące zostały połączone w grupę, a ich otwory tworzą osiem różnych linii (pomiędzy którymi nie ma przerw) równoległych do kierunku ruchu szkła w piecu. Przeprowadzony w ten sposób proces hartowania powinien skutkować powstaniem jednolitego układu naprężeń.

Innym sposobem zmniejszenia ryzyka powstania anizotropii jest optymalizacja procesu obróbki termicznej w tym m.in. zmniejszenie temperatury pieca przy jednoczesnym wydłużeniu czasu nagrzewania. Istotne jest także systematyczne serwisowania samego pieca oraz weryfikacja, czy żadna z dysz grzewczych nie została zablokowana. Na rynku dostępne są także urządzenia pozwalające zwizualizować anizotropię każdej szyby po opuszczeniu pieca, w tym m.in. sprzęt off-line z polaryskopem oraz urządzenia do wizualizacji on-line. W tym drugim przypadku na jakość uzyskanego obrazu wpływ będą miały przede wszystkim rodzaj zastosowanego światła oraz rodzaj filtra polaryzacyjnego (może być on liniowy lub kołowy).